Header image  

Door: Leo den Hollander
 
 
    HOME
 

Annetje van Verhoeven (????-1783)


Bij het aantekenen van het huwelijk van Hendrik Hollander en Annetje van Verhoeven op 9 april 1724 in ’s-Gravenhage wordt van beiden vermeld dat zij “van Wassenaer” zijn, hetgeen de gebruikelijke notitie is voor de geboorteplaats. Er zijn in Wassenaar echter geen akten gevonden van de dopen van Hendrik en Annetje.
Het feit dat zij in ’s-Gravenhage getrouwd zijn, zou een aanwijzing kunnen zijn dat Annetje in ’s-Gravenhage geboren is. Ook daarvan zijn echter tot nu toe geen bewijzen gevonden.
Volgens de in die tijd gangbare regels voor vernoeming van kinderen naar de grootouders en de doopgetuigen, is met de gegeven namen van Annetje's kinderen, een inschatting te maken van het gezin waar Annetje van Verhoeven deel van uitmaakte.
Uit Hendrik en Annetje komen de volgende kinderen voort (in chronologische volgorde):

  • Harman - Doopgetuigen zijn Gerrit de Hollander en Willemijn Verhoef.
  • Jan - Doopgetuigen zijn Dirk van der Hoeven en Trijntje Grosman.
  • Arie -Doopgetuigen zijn Gerrit van Wouw en Willemijntje Verhoeven.
  • Jacoba - Doopgetuigen zijn Cobus Verhoeven en Anna Hollander.
  • Marijtje - Doopgetuigen zijn Daniel Verhoeven en Marij van Roeven (of Verhoeven)
  • Dirk - Doopgetuigen zijn Jacob Verhoeven en Anna de Hollander.
  • Hermen - Doopgetuigen zijn Jan en Pieternel Avantijn.   
Volgens de vernoemingsregels zou Jan de naam zijn van de vader van Annetje en Jacoba de naam van haar moeder.
Willemijn(tje) Verhoef/Verhoeven zou de naam van een zus van Annetje kunnen zijn en misschien is Marij (van Roeven/Verhoeven) dat ook.
Dirk van der Hoeven is waarschijnlijk een broer van Annetje; Cobus, Daniel en Jacob zijn dat vrijwel zeker. Cobus en Jacob (allebei Jacobus) zouden een en dezelfde persoon kunnen zijn.

Volgens genealogisch onderzoek in de jaren vijftig van de vorige eeuw, en wellicht uit overlevering, is geconcludeerd dat Annetje Verhoeven gedoopt zou zijn in Valkenburg (ZH) [1]. Inderdaad worden er twee doopdata gevonden, die mogelijkerwijs betrekking zouden kunnen hebben op onze Annetje Verhoeven.
Het betreft kinderen van Jacob (of Jakobus) Maartensz Verhoef, en Aaltje Cornelisdr van der Spe(c)k, gereformeerd gedoopt.
  • Annetje - gedoopt: 04-03-1703 te Katwijk; geen getuigen, waarschijnlijk jong overleden, op 14 maart 1703.
  • Annetie - gedoopt: 13-07-1704 te Valkenburg; getuige: Mengsie (de grootmoeder van Annetje)

    Andere kinderen in dit gezin waren:
  • Maertje - gedoopt; 13-11-1701 te Katwijk; getuige: Grietje Verhoev
  • kint - overleden; 14-03-1703; overlijden aangegeven te Katwijk, begraven te Valkenburg.
  • Maerten - gedoopt; ??
  • Maerten - overleden 10-02-1706 te Valkenburg; zoon van Jacob Maertens Verhoeff
  • Knelia - gedoopt 09-08-1711 te  Valkenburg; getuige: Lijsbet Verbaan, de vrouw van Willem van der Spek (een schoonzus van Aaltje)
Er zijn echter een aantal argumenten die het minder waarschijnlijk maken dat deze Annetje de echtgenote van Hendrik Hollander is.
  1. De kinderen van Hendrik en Annetje zouden niet volgens de "gangbare regels" vernoemd zijn.
    De naam Aaltje, de moeder van de Valkenburgse Annetje is zelfs helemaal niet terug te vinden bij de kinderen van Hendrik en Annetje.
  2. Niet alle doopgetuigen Verhoef bij de kinderen van Hendrik en Annetje zijn te herleiden tot broers en zussen van deze Annetje Verhoef van Valkenburg
  3. Er is geen attestatie in Valkenburg gevonden van een Annetje Jacobse Verhoeven voor een huwelijk met Hendrik Hollander; maar wel een attestatie van een Annetje Jacobse Verhoef voor een huwelijk in 1729 met Jacob Huiberts Erberveld, J.M. van Katwijk aan den Rhijn.
  4. Jacob Maarten Verhoef en Aaltje Cornelia van der Spek zijn gereformeerd. Annetje en Hendrik laten hun kinderen rooms-katholiek dopen.
    Als haar broers en zussen doopgetuigen waren, dan zouden die dus waarschijnlijk ook rooms-katholiek geweest moeten zijn. De doopgetuigen zijn daarom wellicht (ook) geen kinderen van Jacob Maarten Verhoef en Aaltje Cornelia van der Spek.
    (N.B. Dit gegeven zou er overigens wel voor kunnen pleiten dat de vernoemingen niet volgens de gangbare regels verliepen als de ouders van Annetje en/of Hendrik bijvoorbeeld tegen het huwelijk waren. De doopgetuigen waren dan wellicht verdere familieleden b.v. ooms, tantes, neven of nichten. Bij deze bredere groep familieleden zijn de namen van de doopgetuigen inderdaad wél te vinden. )
Daniel Verhoeven is overigens overleden in Wassenaar op 15 januari 1750. Zijn overlijden wordt aangegeven door Hendrik Hollander.


Wegens de gerezen twijfel omtrent de afkomst van Annetje Verhoeven, is de afgelopen jaren intensief onderzoek verricht, om de Valkenburgse afkomst van Annetje te bevestigen, dan wel om een andere meer waarschijnlijk afkomst van Annetje te vinden.
In 2006/2007 resulteerde dit onderzoek in de vondst van een Anna Catharina Verhoeven, die gedoopt werd op 13 juli 1708 in Groessen (bij Duiven) in het land van Kleef. Haar ouders waren: Theodorus (= Dirck) Verhoeven en Jacoba Gysbers.

De resultaten van dit onderzoek inclusief de directe familie van Anna Catharina is hier gedetailleerd in te zien.
De voornamen van de ouders van deze Anna Catharina, Dirck en Jacoba, komen inderdaad voor bij de kinderen van Hendrik en Annetje, weliswaar niet in de juiste volgorde.
Ook de namen van de doopgetuigen Verhoeven bij de kinderen van Annetje en Hendrik komen grotendeels overeen met de namen van de broers en/of zussen van Anna Catharina.

Echter ook tegen deze Anna Catharina zijn een aantal argumenten aan te voeren, zoals:

  1. Hendrik (den) Hollander wordt niet gevonden als doopgetuige bij de kinderen van broers en zussen van Anna Catharina.
    Ook wordt slechts éénmaal een Anna Verhoeven genoemd als doopgetuige, namelijk bij een Guilielma Verhoeven, die waarschijnlijk de zus is van Anna Catharina Verhoeven.
  2. De tweede naam van deze Annetje: "Catharina", is niet prominent aanwezig bij de nakomelingen van Annetje en Hendrik.
  3. Er is geen enkele nadere verwantschap geconstateerd tussen de familieleden van Anna Catharina en de nakomelingen van Hendrik en Annetje.
Ondanks de sterke aanwijzingen, geheel gebaseerd op naamgeving, dat deze Anna Catharina de echtgenote was van Hendrik Hollander, zal verder onderzoek verricht moeten worden om dit definitief te bevestigen.

[1] Uit de bron “Holland in vroeger tijd,deel III, 18e eeuwse beschrijving, oorspronkelijk uitgegeven in 1746 te Amsterdam door Isaak Tirion en heruitgegeven in 1963 te ’s-Gravezande” is het volgende bekend:

   VALKENBURG grenst ten noorden aan de beide Katwijken, ten oosten aan de Rijn bij Rijnsburg en een gedeelte van Oegstgeest en ten zuiden aan Voorschoten en Wassenaar. De oppervlakte van deze heerlijkheid bedraagt ongeveer 511 morgen. Het dorp Valkenburg ligt 1486 roeden van Leiden, 540 van Katwijk aan de Rijn, 388 van Rijnsburg, 1011 van Oegstgeest, 1974 van Voorschoten en 2007 roeden van Wassenaar, langs de kortste weg door het duin, of 2103 roeden langs de weg over het Huis ten Deil. Volgens de verpondingslijst van 1632 stonden hier 67 huizen. Honderd jaar later bedroeg dit aantal 59, alsmede 6 steenbakkerijen en kalkovens. De inwoners van dit gebied leven van de opbrengst van de landbouw en de arbeid in de steenbakkerijen en kalkovens.”